De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort beschikt over een schat aan tot voor kort moeilijk toegankelijke informatie, die via de catalogus toegankelijk is gemaakt: recente rapporten van archeologisch onderzoek (waaronder kasteel- en havezatenonderzoeken van Het Hof in Borculo, Bevervoorde in Gelselaar en De Hoeve onder Neede), foto’s, bouwtekeningen, kaarten, literatuur enz. Omdat de dienst, of beter de voorgangers ervan, in het verleden betrokken waren bij opgravingen en restauraties, levert dat bijvoorbeeld verrassende foto’s op van de beelden in de Needse kerk direct na de opgraving. Men kan zien hoe ze uit de grond gekomen zijn. Van de kerk van Eibergen zijn veel foto’s te vinden van de restauratie. Bijzonder interessant zijn de gedetailleerde bouwtekeningen uit 1869 van een opmeting van de Hervormde kerk aan zuidzijde en westzijde. Voor Borculo is de meest interessante tekening die van de Hofpoort uit 1867. Erbij vermeld wordt dat deze “hoort bij de brief van D.M. Meilink” van 27 november 1867. Het is een bouwkundige tekening van het gebouw met de wapens aan Hofzijde en aan Stadszijde. Zo te zien zit het Borculose wapen er niet bij.
Van Neede zijn 193 foto’s beschreven, meestal met de afbeelding erbij, van Eibergen maar liefst 279, maar dat komt omdat sinds enkele jaren de fotocollectie van de Stichting Historisch Boerderijonderzoek ook in Amersfoort is ondergebracht. Hierin o.a. foto’s van de erven Wansink, Hiddink en Vaarwerk in Olden Eibergen. Interessant zijn twee foto’s van een rattenval (“rattenklooster”) van eerstgenoemde boerderij.
Kortom, te veel om op te noemen. Dit is nog maar het begin. Ze hebben veel meer.
Categoriearchief: Monumenten
De nieuwe N18, Olden Eibergen en markenstenen Mallem en Hoonte
In het blad Cobouw van 22 april 2010 was te lezen dat het Kabinet het project N18, de nieuwe en deels aan te passen weg tussen Enschede en Varsseveld, heeft toegevoegd aan de lijst met projecten die met “soepeler” regels versneld van de grond moeten komen. Hiervoor is het Besluit uitvoering Crisis en herstelwet uitgebreid. Vooral menig Eibergenaar snakt naar de aanleg van de nieuwe weg die het centrum moet ontlasten van het drukke verkeer op de “Twenteroute” die er nu nog doorheen loopt. Dit bericht moet liefhebbers van de Eibergse geschiedenis zorgwekkend in de oren klinken.
In het ontwerp, zoals dat nu voorligt, is rekening gehouden met het behoud van de Hupselse Es, een archeologisch zeer waardevolle es. Er is echter geen rekening gehouden met de Oldeneibergse Es, waar de weg dwars doorheen gaat. Deze es en de weiden ten noorden daarvan tot aan de Berkel bevatten voor de vxf3xf3rgeschiedenis van Eibergen mogelijk uiterst belangrijke sporen. Niet voor niets heet de buurschap Olden Eibergen. Volgens de overlevering moeten we in de buurt van boerderij Baak de bakermat van Olden Eibergen zoeken. Op een kaart, die notaris Ter Braak aan het begin van de twintigste eeuw eens te leen had uit Worms (!) (Heuvel, Gids voor Eibergen en Groenlo, pag. 96), is er in die omgeving sprake van een kasteel Vorewerck bij Eibergen. Het zou gestaan hebben “aan den Berkeloever nabij de tegenwoordige boerderij Baak”. In die omgeving bestaat er ook een perceel met de naam “Kerkhof”. Direct aan de oostzijde van de Stokkersweg, lag ooit de molenkolk van de Hof te Vaarwerk, nu herkenbaar als een bult die ontstaan is doordat de molenkolk dichtgegooid is met het Eibergse huisvuil. Kortom, we hebben hier te maken met een gebied dat archeologisch van groot belang lijkt te zijn en zorgvuldig onderzoek waard is. Het lijkt er in ieder geval op dat de nieuwe N18 midden over het perceel met de naam Kerkhof loopt. Daarnaast wordt de Oldeneibergse Es ook visueel zwaar aangetast doordat de Borculoseweg door middel van een viaduct over de nieuwe weg geleid wordt.
Verder naar het noorden toe, bij het Sportpark de Bijenkamp, dreigt er gevaar voor de historische markenstenen die de buurschappen Mallem (Eibergen) en Hoonte (Neede) van elkaar scheiden, nu de nieuwe weg ten noorden van dat park geleid wordt.
Voor allen die de Eibergse geschiedenis ter harte gaat luidt daarom ook het devies voor de komende maanden en jaren: alle hens aan dek!