Categoriearchief: Toponiemen

Oudste vermeldingen van de naam Borculo

In de reeks artikelen met oudste vermeldingen van boerderij-, plaats- en veldnamen is Borculo als laatste aan de beurt. Maar dit keer is de publicatie anders dan andere keren, want al jaren wordt op de website van de gemeente Berkelland beweert dat de naam Borculo voor het eerst in het jaar 959 genoemd wordt. Het werd dus ook tijd om dat eens te checken. Wat is er waar van de bewering? Hij is te herleiden tot een meneer Sloet, die in de negentiende eeuw een oorkondenboek samenstelde. Sindsdien heeft Berkelland (of in ieder geval een van zijn voorgangers) kennelijk geen geschiedenisboek meer opengeslagen. Berkelland baseert zich op negentiende eeuwse literatuur, maar al een halve eeuw is duidelijk dat die bewering niet handhaafbaar is. De naam Borculo blijkt 200 jaar jonger te zijn en moet daarmee Lintvelde en Neede voor laten gaan.
Lees of download het artikel op www.heerlijkheidborculo.nl onder toponiemen. In de bijlage worden heel veel (maar niet alle) vermeldingen en varianten (niet zo heel spannend) van de naam Borculo tot 1500 opgesomd.

De oudste boerderij- en veldnamen in het kerspel Groenlo

Het kerspel Groenlo (voor het eerste vermeld in 1188) was het grootste en waarschijnlijk ook het oudste van de vier kerspelen die ooit de heerlijkheid Borculo vormden. Ook in het bisdom Munster behoorde het tot de grootste kerspelen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in dit kerspel de meeste en oudste plaats-, boerderij- en veldnamen uit de periode vóór 1500 te vinden zijn. Het kerspel of de parochie Groenlo omvatte vóór 1616 behalve de stad Groenlo (Zutphens) ook het ambt Lichtenvoorde (Borculo) en de buurschappen Beltrum, Lintvelde, Avest en Zwolle. Waarschijnlijk behoorde er ook de buurschap Dijcke of Dijkhoek onder, alsmede misschien de voorstad van Borculo. Dit heeft ermee te maken dat de Oude Grolse Beek of Leerinkbeek zoals de benedenloop van de Grolse Slinge bij Borculo genoemd wordt de oorspronkelijke kerspelsgrens vormde tussen de kerspelen Groenlo, Eibergen en Geesteren (waartoe Borculo kerkelijk behoorde tussen 1337 en 1509). De oudste namen in het kerspel Groenlo zijn Lievelde en Lintvelde.

Oudste toponiemen heerlijkheid Borculo-Lichtenvoorde

Vandaag is er een begin gemaakt met het plaatsen van de oudste toponiemen van het gebied van de heerlijkheid Borculo-Lichtenvoor de op www.heerlijkheidborculo.nl. Om op de lijst vermeld te worden dient het toponiem (boerderijnaam, veldnaam, plaatsnaam e.d.) vóór het jaar 1500 in schriftelijke bronnen vermeld te worden. Bij de indeling zijn de kerspelen (wereldlijke parochiegebieden) gehanteerd. Dat betekent dat Lichtenvoordse en Beltrumse toponiemen gezocht moeten worden onder Groenlo en veel Borculose toponiemen onder Geesteren en Eibergen. Het kerspel Borculo is immers pas na 1500 ontstaan, wat ook geldt voor Lichtenvoorde. In deze editie vindt men de oudste toponiemen van Eibergen en Geesteren. Groenlo en Neede volgen binnenkort.