Overstroming van de Berkel in 1843/1844 en 2010

Op 28 augustus 2010 was er voor het eerst in lange tijd weer eens sprake van een overstroming van de Berkel als gevolg van hevige regenval (in Eibergen ca. 122 mm in xe9xe9n etmaal). In Mallem overstroomde de Molenmors en in Olden Eibergen het gebied tussen Borculoseweg en de Berkel. In beide gebieden zijn de dijken als gevolg van een herinrichtingsproject van het Waterschap enkele jaren geleden weggehaald. De gebieden hebben nu, behalve een natuurfunctie, ook een retentiefunctie gekregen voor de extra berging van water in tijden van overvloedige wateroverlast. Het kwam dus nu goed van pas kwam. In een mum van tijd zag je overal waterramptoeristen, waaronder de schrijver van dit blog, die zich wel realiseerde dat het er zo’n 170 jaar geleden wel anders aan toeging. Toen was er was nog geen waterschap en de Berkel ging nog steeds zijn eigen gang. De markenontginningen in Duitsland en, wat later, Nederland bespoedigden de waterafvoer en daarmee overstromingen in het lager gelegen gebied. De overstromingen in maart 1844 zijn door Willem Staring op een kaart ingetekend. Enkele maanden eerder was er ook al een grote Berkeloverstroming geweest, die door de toenmalige burgemeester van Borculo voor zijn gemeente “nauwkeurig” is beschreven. Kaart en verslag (beide pdf-formaat) zijn gepubliceerd op www.heerlijkheidborculo.nl, kies Berkel of Geschiedenis van de rivier de Berkel.

25 augustus 2010: vernieuwde en aangevulde indexen en aantekeningen

Vandaag zijn een viertal vernieuwde alfabetische indexen en nieuwe indexen-originele volgorde op het oud-rechterlijk archief van Stad en Heerlijkheid Borculo op www.heerlijkheidborculo.nl geplaatst (toegang via indexen of inventarissen). Daarnaast zijn aan negen gexefndiceerde inventarisnummers aantekeningen toegevoegd. Het betreft de navolgende inventarisnummers:

Vernieuwde en nieuwe indexen:
208. Ordinaris [gewoon] landgerichtprotocol, 1747 – 1750.

327. Protocol van volmachten, 1803 – 1811. N.B. Betreft Eibergen.

329. Protocol van “geringe saaken”, 1774 – 1796.
330. Protocol van “geringe saaken”, 1797 – 1811.

N.B. De inventarisnummers 208, 327, 329 en 330 bevinden zich op xe9xe9n microfilm.
In  het gericht voor kleine zaken (“geringe saaken”) werd geoordeeld over geschillen over dienstbodenlonen, onderhoud van huurhuizen e.d..

Als pdf-bestanden zijn aantekeningen toegevoegd aan de volgende inventarisnummers:
425, 426, 441a, 442, 443, 462, 463, 464 en 496.

23 augustus 2010: nieuwe en vernieuwde indexen met aantekeningen

Er zijn vier nieuwe en deels vernieuwde indexen op het oud-rechterlijk archief van Stad en Heerlijkheid Borculo beschikbaar. Nieuw is dat met ingang van vandaag ook aantekeningen (voor zover gemaakt) betreffende de inhoud en bewerking op www.heerlijkheidborculo.nl (via de inventaris van het oud-rechterlijk archief) beschikbaar worden gesteld in pdf-formaat. Hier worden bijzonderheden en suggesties voor verder onderzoek vermeld. U kunt ze aanklikken bij het desbetreffende inventarisnummer onder “aantekeningen”.

Indexen zijn beschikbaar op de volgende inventarisnummers:

61. Dossiers van criminele proceduren voor stad- en landgericht, 1720-II.

503. Brieven, aantekeningen en andere papieren, waarvan het verband met de rechterlijke archieven niet is vast te stellen, 17de en 18de eeuw. Met aantekeningen.

504. Oude inventarissen, eind 17de eeuw en 1711. Met aantekeningen

508. Varia. N.B. Exe9n bestand met 509. Met aantekeningen.

509. Aantekeningen betreffende de inventarisatie. N.B. Exe9n bestand met 508. Met aantekeningen.

22 augustus 2010: nieuwe en vernieuwde indexen ORA Borculo

Er zijn vier vernieuwde en aangevulde indexen en xe9xe9n nieuwe index op het oud-rechterlijk archief van Stad en Heerlijkheid Borculo op www.heerlijkheidborculo.nl geplaatst. Het betreft indexen op de volgende inventarisnummers:

476. Originele magescheiden of authentieke kopiexebn daarvan, 1614 – 1725.

477. Originele huwelijksvoorwaarden of authentieke kopiexebn daarvan, 1625 – 1747.

500. Stukken, bestemd tot expeditie [verzending], maar die waarschijnlijk de secretarie niet verlaten hebben; memories, kladden en concepten van de secretaris, 17de en 18de eeuw.

501. Decharges voor secretaris en fiscaal, 1660 – 1671.

502. Fragement van een formulierboek voor akten ten overstaan van stad- of landgericht, 17de eeuws.

19 augustus 2010: vernieuwde en nieuwe indexen beschikbaar

Vandaag zijn zeven vernieuwde en deels nieuwe indexen op het oud-rechterlijk archief van Stad en Heerlijkheid Borculo op de website  geplaatst. Het betreft nadere toegangen op de volgende inventarisnummers:

464. Losse minuten van akten in het wezenprotocol van het Ambt Borculo, 1809 – 1811.

466. Magescheiden voor stad- en landgericht (ingeleverde magescheiden en minuten), 1776 – 1780.
467. Magescheiden voor stad- en landgericht (ingeleverde magescheiden en minuten), 1781 – 1784.
468-II. Magescheiden voor stad- en landgericht (ingeleverde magescheiden en minuten),  1771,1774, 1779, 1789-1790.

497. Simpele kopie van een rekest van de advocaten van het kwartier van Zutphen aan de Staten van dit kwartier over het halen buiten het kwartier van vonissen door ordeldragers. Ongedateerd.

498. Authentieke kopie van een attestatie van de oud-secretaris-landschrijver van Borculo, dr. Engelbert Hoevel, over het verlijden van akten, 1687, okt. 17.

499. Getekende attestaties van burgemeesters, schepenen en raad van de stad Borculo ten verzoeke van de advocaat-fiscaal, dat de meeste ingezetenen en ook zij ter oorzake van de Munsterse oorlog uit Borculo zijn weggevlucht, 1675, dec. 27.

Toelichting op enkele begrippen:
Magescheid: akte van boedelscheiding;
Simpele kopie: niet gewaarmerkt afschrift, i.t.t. authentieke kopie;
Attestatie: gerichtelijke verklaring;
Ordeldrager: oorspr.degene die het oordeel of vonnis in een geding voorstelt;
Advocaat-fiscaal: openbaar aanklager; vgl. officier van justitie.